فرسودگی قدیمی در زندگی تجارت/حمل و نقل. مهمترین حلقه در زنجیره تامین

حمل و نقل یکی از حلقه های تجارت بین المللی است و تحویل کالا و محصولات به بازارهای هدف بستگی به شرایط آن دارد، اما این صنعت تاثیرگذار در حال حاضر شرایط خوبی را در کشور ما تجربه نمی کند و دچار فرسودگی است. در واقع، فرسودگی، درد رایج خودرویی در کشور است که نه تنها مانع بسیاری از تحولات می شود، بلکه در برخی موارد خطرات جانی و مالی را نیز به همراه دارد. حمل و نقل یکی از مولفه های مهم زیرساخت ها و اقتصاد کشور است و یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار محسوب می شود. در واقع حمل و نقل موتور محرکه اقتصاد هر کشوری است و برای ایران با شرایط خاص جغرافیایی می تواند سرمایه های داخلی و خارجی را جذب کرده و درآمد ارزی بالایی داشته باشد. بسیاری از کارشناسان حمل و نقل را موتور محرکه توسعه می دانند و موفقیت های استراتژیک در این زمینه مستلزم سرمایه گذاری های کلان برای بهبود زیرساخت ها و تجهیزات حمل و نقل است.

حمل و نقل؛ مهمترین حلقه در زنجیره تامین

یکی از ارکان اصلی تجارت کالا در هر دوره تاریخی، موضوع تحویل یا حمل و نقل کالا است. امروزه جابجایی کالا از مبدا به مقصد به عنوان یکی از مهمترین حلقه های زنجیره تامین کالا شناخته شده و از ارزشی انکارناپذیر برخوردار است. اگر فرآیند حمل و نقل کالا به درستی انجام نشود، تجارت داخلی و بین المللی با شکست مواجه می شود. به طور کلی، برای هر محصول، بخش قابل توجهی از قیمتی که شما به عنوان مصرف کننده می پردازید، مربوط به هزینه های نگهداری و جابجایی است. از مواد اولیه تا محصول نهایی همگی تحت تاثیر این دو عامل هستند و قیمت نهایی آنها بر اساس این عوامل تعیین می شود. این نقش به ویژه در رابطه با کالاهای با ارزش کمتر، اما حجم و وزن بیشتر، مانند مواد اولیه و مواد میانی، اهمیت دارد. سرمایه گذاری در این بخش و استفاده از فناوری روز دنیا و اعطای یارانه برای کالاهای داخلی می تواند کمک زیادی به کاهش قیمت تمام شده کالاهای صادراتی کند. بدون در دسترس بودن شبکه حمل و نقل و امکانات و تجهیزات مربوطه، رشد و توسعه کلی در هر کشوری غیرممکن است. برای رشد و توسعه اقتصاد و تجارت جهانی نمی توان نقش سیستم های حمل و نقل را در بهینه سازی هزینه ها و کاهش زمان سفر و افزایش سرعت حمل و نقل نادیده گرفت. علاوه بر این سیستم های حمل و نقل به ارسال کالا در کوتاه ترین زمان ممکن و با ایمنی بالا کمک می کنند.

مطالعات انجام شده در سطح کلان نشان می دهد که سرمایه گذاری در حمل و نقل باعث افزایش رشد اقتصادی کشورها می شود و با افزایش کارایی اجتماعی به دنبال افزایش سرمایه گذاری در زیرساخت های مرتبط با حمل و نقل هستند و این روند به همین منوال ادامه دارد و سیستم حمل و نقل کشور و حتی در سطح بین المللی روز به روز در حال پیشرفت است. در روز و توزیع کالا با سرعت و دقت بیشتری انجام می شود.

ایرانگردی!

کامبیز میرکریمی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در تشریح وضعیت حمل و نقل در حوزه تجارت به صمت گفت: چالش های زیادی در این زمینه وجود دارد که یکی از اصلی ترین آنها عدم نظارت مدیریتی است. شرکت های حمل و نقل ایرانی در مورد فعالیت رانندگان به دلیل اینکه اکثر آنها خودران هستند. یعنی هر راننده یک کامیون دارد که تحت پوشش شرکت حمل و نقل است. در نتیجه شرکت ها مدیریت خاصی بر حجم و نوع فعالیت کامیون ندارند و تخلفاتی از قبیل تخلیه نشدن بار در محل، قاچاق کالا در پوشش کالای صادراتی و … مشاهده می شود. و این در حالی است که متاسفانه قوانین کشور به گونه ای است که در صورت تخلف راننده، برای صادرکننده پرونده تشکیل می شود. یعنی تخلف از طرف شرکت حمل و نقل و راننده است اما شرکت صادرکننده مسئول است. وی در خصوص فرسودگی ناوگان حمل و نقل خودرو نیز گفت: به دلیل گرانی امکان نوسازی کامیون ها وجود ندارد که این امر باعث گرانی بار و کاهش ایمنی می شود. همچنین از آنجایی که صاحبان کامیون ها همان رانندگان هستند، سن آنها نیز چالش دیگری است.

عدم صدور ویزا برای رانندگان

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه با اشاره به عدم صدور روادید برای رانندگان در برخی موارد تصریح کرد: صدور روادید برای تجار ایرانی فرآیندی طولانی است و بسیاری از کشورهای اروپایی نیز از صدور ویزا خودداری می کنند که این امر باعث می شود تا ویزا صادر شود. وضعیت را بدتر می کند. مشکلات حمل و نقل جاده ای است و به نظر می رسد برای حل این مسائل، وزارت امور خارجه نیاز به ورود به این مشکل دارد که تاکنون محقق نشده است.

تجارت نکنید

میرکریمی درباره تجارت دریایی نیز گفت: با توجه به تحریم های موجود برای یافتن کشتی باری مشکل کمی داریم و بارگیری توسط کشتی های قدیمی و قدیمی انجام می شود. در سراسر جهان به دولت ها توصیه می شود در زیرساخت ها سرمایه گذاری کنند و هرگز احیای کارخانه های غیرفعال را توصیه نمی کنند. این در حالی است که سالانه میلیاردها دلار برای تجارت در کشور ما هزینه می شود و صنعت لجستیک و حمل و نقل مورد غفلت قرار می گیرد.

مراقب باش

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه قرار گرفتن ایران در یک نقطه فوق راهبردی را برجسته کرد و تصریح کرد: وقتی کشوری در یک نقطه فوق استراتژیک در نقشه جهان قرار دارد باید سرمایه گذاری ویژه ای در زیرساخت های لجستیکی خود انجام دهد. در غیر این صورت کشورهای رقیب از مسیرهای جایگزین برای معامله گران استفاده خواهند کرد. این مقام را از او می گیرند. اگر از مسیرهای ترانزیتی و مواصلاتی خود استفاده نکنیم، مسیرهای گران قیمتی که روزگاری موقعیت ایران را در سر می پروراندند، به راحتی جای ایران را خواهند گرفت. به عنوان مثال جاده ابریشم شرق به غرب که ترکیه تلاش زیادی برای حفظ آن دارد و سرمایه گذاری زیادی در آن انجام داده است، به جای اینکه از ایران عبور کند و به شرق آسیا برود، ایران را دور می زند و کامیون ها از طریق ترکیه به شمال می روند، یعنی قفقاز. بعد از این دریای خزر و در نهایت چین. ابتدا سرمایه گذاری جدی در این زمینه انجام شد و حالا این بار با قیمت کمتری پیش می رود. به مرور زمان بسیاری از کشورها با سرمایه گذاری های نجومی مسیر ایران را دور می زنند و باید از این ریسک آگاه بود و برنامه داشت.

افزایش زیرساخت های ریلی

عباس آرگون، نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران نیز در خصوص وضعیت حمل و نقل در حوزه تجارت به صمت گفت: حمل و نقل نقش مهمی در تجارت دارد و می تواند قیمت کالاها را افزایش دهد و موجب تحول شود. در قیمت کالاهای تولیدی

وی با تاکید بر لزوم سرمایه گذاری در زیرساخت ها گفت: باید در حوزه زیرساخت نیز مانند سایر حوزه ها سرمایه گذاری کنیم زیرا سرمایه گذاری در این حوزه تقریبا صفر یا منفی است. این در حالی است که در نتیجه سرمایه گذاری شاهد کاهش قیمت کالاهای صنعتی خواهیم بود. سرمایه گذاری در این زمینه بسیار موثر است.

جهان را پایه گذاری کرد

آرگون با مقایسه میزان استفاده از ناوگان خودرویی در ایران و سایر کشورها گفت: خودروهای باری و سواری در دنیا کاربردهایی دارند که با رقم این شاخص در کشور ما قابل مقایسه نیست. در کشورهای دیگر، خودروها عمر مفید کمتری دارند و پس از مدتی عملاً از خدمت خارج می‌شوند، زیرا با سپری شدن عمر مفید، ناوگان دچار استهلاک و آلودگی بیشتر می‌شود.

نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران بر لزوم بهبود وضعیت حمل و نقل ریلی تاکید کرد و گفت: باید زیرساخت های ریلی را افزایش دهیم زیرا اقتصادی و ایمن تر است. به طور کلی با بهبود زیرساخت ها باید به سمتی برویم که سهم حمل و نقل از کل بهای تمام شده کالا کاهش یابد. کشور نیازمند تثبیت متغیرهای کلان اقتصادی است، اما متأسفانه به دلیل فضای عمومی حاکم بر کشور، برخی شرایط را نمی توان پیش بینی کرد. در نتیجه نمی توان انتظار سرمایه گذاری خوبی در این زمینه داشت.

نقش دیپلماسی اقتصادی در توسعه

نایب رئیس کمیته بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه تاثیر تحریم های ظالمانه علیه کشور در حوزه صادرات نفت بیش از سایر حوزه ها محسوس است، گفت: بسیاری از چالش ها در حوزه حمل و نقل و تجارت وجود دارد. ناشی از افزایش تحریم ها است. در نتیجه باید برنامه ها و فعالیت های مختلفی از جمله توسعه دیپلماسی اقتصادی برای افزایش تجارت خارجی در دستور کار قرار گیرد. بر این اساس نقش سفارتخانه های کشورمان در کشورهای مختلف و بازارهای منطقه ای و بین المللی برای معرفی و نمایندگی جامعه اقتصادی کشورمان و همچنین استفاده از این نهادها برای توسعه بیشتر صادرات و مدیریت هدفمند واردات بسیار است. مهم است، زیرا دیپلماسی اقتصادی در روند جهانی شدن و تقویت روابط اقتصادی است. و تجارت بین کشورها بسیار مهم است. ارائه ظرفیت صادراتی کشور و نیازهای کشورهای هدف، توسعه پیوندهای انتقال دانش و فناوری، تحقیق و شناسایی ساختار بازار و ظرفیت کشورهای هدف و اطلاع رسانی به کلیه بازرگانان و فعالان اقتصادی در توسعه تجارت و بازرگانی باید نیز به طور جدی در نظر گرفته شده است.

پنجشنبه ها تعطیل است

آرگون درباره پیشنهاد تعطیلی پنجشنبه مجلس نیز گفت: برای اینکه روابط تجاری کشورمان با کشورهای خارجی بهتر پیش برود، لازم است به جای پنجشنبه و جمعه، جمعه و شنبه تعطیل اعلام شود تا با توجه به تعطیلی روز شنبه و یکشنبه در کشورهای دیگر، تعاملات تجاری باید در بقیه هفته هماهنگ تر باشد. اگر پنجشنبه و جمعه به دلیل تعطیلی شنبه و یکشنبه در کشورهای دیگر تعطیل باشد، عملاً ارتباط تجاری ما با دنیا به مدت 4 روز قطع می شود. این در حالی است که کشورهای منطقه تعطیلات خود را با سایر کشورها تطبیق داده و تعطیلات خود را از پنجشنبه و جمعه به شنبه و یکشنبه منتقل می کنند. با توجه به اهمیت این موضوع برای ارتباط نزدیک با سازمان های بین المللی، تعطیلی های ما باید تا حد امکان با تعطیلی سایر کشورها همخوانی داشته باشد. کاهش ساعت کاری چیز خوبی است و منجر به افزایش بهره وری تولید و خدمات می شود. یکی از شاخص های رشد اقتصادی در برنامه هفتم توسعه افزایش بهره وری نیروی کار است که در این راستا کاهش ساعات کاری می تواند کمک کننده باشد.

آخرین کلمه

سال‌هاست که تاجران از موانع تجارت شکایت می‌کنند، اما پیگیری‌های آنها به جایی نرسیده است. بیش از 10 سال از طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل تجاری می گذرد، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.

البته علاوه بر موارد ذکر شده حضور در بازارهای خارجی، تثبیت موقعیت و تعاملات تجاری مستمر در گرو روابط قوی سیاسی و اقتصادی با کشورهای هدف است و نمی توان منکر اثرات این مشکل شد. با این حساب می توان گفت ناوگان فرسوده زخمی کهنه بر پیکره کسب و کار است که امیدواریم با تخصیص بودجه معین به زودی بهبود یابد.

منبع:

روزنامه صمت