HTTP2 چیست؟

HTTP2 چیست؟ این سوال یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که همواره پرسیده می‌شود و افراد به دنبال پاسخ مناسبی برای آن هستند. HTTP/2 (Hypertext Transfer Protocol version 2) یک پروتکل انتقال متنی است که برای ارتباط و انتقال داده بین مرورگر و سرور در وب استفاده می‌شود. HTTP/2 نسخه بهبود یافته‌ای از HTTP/1.1 است و طراحی شده است تا عملکرد و سرعت ارتباطات وب را بهبود بخشیده و مشکلاتی که در نسخه‌های قبلی وجود داشتند را حل کند.

تاریخچه HTTP‌

قبل از آنکه بخواهیم به موضوع HTTP2 چیست؟ بپردازیم بهتر است نگاهی به تاریخچه این پروتکل داشته باشیم. HTTP (Hypertext Transfer Protocol) نسخه اول در سال ۱۹۹۱ توسط تیمی از محققان در سِرِن (CERN) تحت نظارت تیم برندهای وِب (WWW) توسعه داده شد. این نسخه اولیه HTTP شامل روش‌های ارتباطی ساده بود که برای مبادله اطلاعات بین سِرِن و دیگر سازمان‌ها استفاده می‌شد.

در سال ۱۹۹۴، تیمی از محققان در شرکت نِت‌اسکیپ (Netscape) نسخه ۱.۰ از HTTP را توسعه دادند که برای مبادله اطلاعات بین مرورگر و وب سرور استفاده می‌شد. این نسخه شامل ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی از تصاویر و فرم‌ها بود و اساس توسعه وب را بنیان گذاشت.

در سال ۱۹۹۶، HTTP/1.1 به عنوان نسخه استاندارد از HTTP معرفی شد. این نسخه اصلاحات و بهبودهای زیادی را در مقایسه با نسخه قبلی ارائه کرد. از جمله این بهبودها می‌توان به استفاده از اتصال‌های پایدار (persistent connections)، کش‌سازی (caching)، فشرده‌سازی محتوا (content compression) و نگهداری اتصال (keep-alive) اشاره کرد.

سپس در سال ۲۰۱۵، نسخه HTTP/2 رسماً معرفی شد. HTTP/2 از پروتکل SPDY که توسط شرکت گوگل توسعه داده شده بود الهام گرفته شده است. HTTP/2 بهره‌وری شبکه را با استفاده از مدل مالتیپلکسینگ، فشرده‌سازی سرآیندها، Server Push و اولویت‌بندی منابع بهبود می‌بخشد.

در حال حاضر، HTTP/3 نیز در حال توسعه است که بر اساس پروتکل QUIC استوار است. HTTP/3 از تکنولوژی UDP بهره می‌برد و هدف آن بهبود عملکرد و ایمنی در شبکه است. همچنین، در طول سالیان گذشته، تعدادی از نسخه‌های آزمایشی HTTP مانند HTTP/1.2 و HTTP/3.2 نیز معرفی شده‌اند، اما آن‌ها هنوز به عنوان نسخه‌های استاندارد تأیید نشده‌اند.

مهمترین ویژگی‌های HTTP2 چیست؟

ممکن است اکنون این سوال برای شما پیش بیاید که HTTP2 چیست؟ و چه ویژگی‌هایی دارد.  مهمترین ویژگی‌ها و تغییراتی که HTTP/2 نسبت به HTTP/1.1 دارد عبارتند از:

• مدیریت بهتر جریان داده : HTTP/2 از مدل جدیدی به نام “مالتیپلکسینگ” استفاده می‌کند که به سرور اجازه می‌دهد تا بتواند همزمان چندین درخواست را در یک ارتباط TCP انجام دهد. این امر بدین معنی است که درخواست‌ها به صورت همزمان و همروند ارسال می‌شوند و نیازی به ایجاد ارتباط‌های جدید برای هر درخواست نیست. این ویژگی باعث بهبود سرعت بارگیری وبسایت‌ها می‌شود.
• فشرده‌سازی سرآیندها (Header Compression): در HTTP/1.1 هر درخواست و پاسخ به همراه سرآیندهای HTTP (HTTP Headers) ارسال می‌شد که حجم زیادی از داده را اشغال می‌کرد و بر روی پهنای باند تأثیر منفی می‌گذاشت. با استفاده از فشرده‌سازی سرآیندها در HTTP/2 (با الگوریتم HPACK)، حجم داده‌های ارسالی کاهش یافته و پهنای باند بهبود یافته است.
• Server Push: HTTP/2 امکان Server Push را فراهم می‌کند که به سرور اجازه می‌دهد منابع مرتبط با یک صفحه را که قبلا فرستاده شده است در حافظه نهان مرورگر ذخیره کند. این امر به مرورگر اجازه می‌دهد قبل از درخواست آن منابع را دریافت کند و نیازی به ارسال درخواست اضافی نباشد. این ویژگی می‌تواند زمان بارگیری صفحات را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
• اولویت بندی منابع (Resource Prioritization): HTTP/2 امکان تعیین اولویت برای درخواست‌ها و منابع مختلف را فراهم می‌کند. این امر به سرور اجازه می‌دهد تا منابع مهم‌تر را با اولویت بیشتری ارسال کند و بارگیری صفحه را بهبود بخشد.

راه استفاده از HTTP2 چیست؟

در ادامه بحث در مورد HTTP2 چیست؟ ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که راه استفاده از این پروتکل چیست. استفاده از HTTP/2 نیازمند پیکربندی و پشتیبانی از سمت سرور و مرورگر است. در ادامه، مراحل استفاده از HTTP/2 را برای سرور و مرورگر توضیح می‌دهم.

برای سرور

• معتبر بودن سرور: اطمینان حاصل کنید که سرور شما از HTTP/2 پشتیبانی می‌کند. کار را می‌توانید با بررسی مستندات و راهنماهای مربوط به سرور شما انجام دهید. برخی از سرورهای معروف مانند Apache و Nginx از این پروتکل پشتیبانی می‌کنند.
• پشتیبانی از HTTPS: HTTP/2 فقط در محیطی که از HTTPS استفاده می‌کند، فعال می‌شود. بنابراین، باید یک گواهی SSL/TLS برای سرور خود بگیرید و ارتباط HTTPS را پیکربندی کنید.
• به روزرسانی سرور: مطمئن شوید که سرور شما به روزرسانی شده و از نسخه‌های جدید HTTP/2 پشتیبانی می‌کند. این امر شامل به‌روزرسانی نرم‌افزار سرور و همچنین ماژول‌ها و افزونه‌های مربوطه می‌شود.

برای مرورگر

• به‌روزرسانی مرورگر: مطمئن شوید که مرورگر شما به روزرسانی شده و قابلیت پشتیبانی از HTTP/2 را دارد. بیشتر مرورگرهای مدرن مانند Chrome، Firefox، Safari و Edge این قابلیت را دارند.
• فعال‌سازی پشتیبانی از HTTP/2: در بسیاری از مرورگرها، پشتیبانی از HTTP/2 به صورت پیش‌فرض فعال است. با این حال، در صورتی که مشکلی وجود دارد، می‌توانید تنظیمات مربوط به پشتیبانی از HTTP/2 را در مرورگر خود بررسی کرده و فعال کنید.

بعد از انجام این مراحل، سرور و مرورگر شما باید بتوانند از HTTP/2 برای مبادله اطلاعات استفاده کنند. برای اطمینان در جهت استفاده از HTTP/2، می‌توانید از ابزارهایی مانند DevTools در مرورگر خود استفاده کنید تا درخواست‌ها و پاسخ‌ها را بررسی کنید و از وجود بخش‌هایی مانند “HTTP/2” در سرآیندهای درخواست و پاسخ اطمینان حاصل کنید. در صورتی که در این زمینه تخصص ندارید، می‌توانید کار خود را به افرادی که در این زمینه تخصص دارند بسپارید.

چگونه می‌توانم بررسی کنیم که سرور من از HTTP/2 پشتیبانی می‌کند یا خیر؟

در ادامه بحث در مورد HTTP2 چیست؟ باید به این مسئله بپردازیم که چگونه می‌توانیم بررسی کنیم که سرور از این پروتکل پشتیبانی می‌کند یا خیر. برای بررسی پشتیبانی سرور از HTTP/2، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• استفاده از ابزار آنلاین: برخی از ابزارهای آنلاین به شما این امکان را می‌دهند تا یک آدرس وب را وارد کنید و سپس از طریق تست‌ها و بررسی‌های خود بفهمید که آیا سرور از HTTP/2 پشتیبانی می‌کند یا خیر. به عنوان مثال، می‌توانید از ابزار استفاده کنید. فقط کافیست آدرس وب مورد نظر خود را وارد کنید و نتیجه را مشاهده کنید.
• استفاده از DevTools در مرورگر: اکثر مرورگرهای مدرن امکان بررسی استفاده از HTTP/2 را در داخل DevTools (ابزارهای توسعه) خود فراهم می‌کنند. برای این کار، صفحه مورد نظر را در مرورگر باز کنید، سپس با استفاده از کلیدهای F12 یا با راست‌کلیک و انتخاب “Inspect”، پنجره DevTools را باز کنید. در پنجره DevTools، به بخش “Network” بروید و صفحه را بازنشانی کنید. در پنجره شبکه، می‌توانید درخواست‌ها و پاسخ‌های شبکه را بررسی کنید. در ستون “Protocol”، اگر مقدار “h2” یا “http/2” را مشاهده کنید، این به نشانه پشتیبانی از HTTP/2 توسط سرور است.
• مطالعه مستندات سرور: برخی سرورها مستندات رسمی مربوط به نسخه‌های خاصی از سرور را ارائه می‌دهند که در آنها جزئیات پشتیبانی از HTTP/2 ذکر شده است. شما می‌توانید به مستندات مربوط به سرور خود مراجعه کنید و بررسی کنید که آیا پیکربندی شما از HTTP/2 پشتیبانی می‌کند یا خیر.

محدودیت های HTTP2

اکنون که متوجه شده‌اید HTTP2 چیست؟ ممکن است بخواهید اطلاعات خود را در مورد محدودیت‌های بالا ببرید. HTTP/2 دارای برخی محدودیت‌ها است. همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم HTTPS  تنها در محیطی که از HTTPS استفاده می‌کند، فعال می‌شود. این امر به این معنی است که برای استفاده از HTTP/2 باید یک گواهی SSL/TLS برای سرور خود داشته باشید و ارتباط HTTPS را پیکربندی کنید. در واقع، اگر مرورگر از این پروتکل پشتیبانی نکند، عملا قابل استفاده نیست و همین امر یک محدودیت بسیار بزرگ برای آن به شمار می‌رود. محدودیت‌های دیگر این پروتکل به شرح زیر هستند:

• نسخه مرورگر: برخی مرورگرهای قدیمی‌تر از HTTP/2 پشتیبانی نمی‌کنند و نیاز به به‌روزرسانی دارند. بنابراین، اگر می‌خواهید از HTTP/2 استفاده کنید، باید مطمئن شوید که مرورگرهای کاربران شما از نسخه‌های جدید و پشتیبانی از HTTP/2 پشتیبانی می‌کنند.
• بهینه‌سازی برای منابع استاتیک: HTTP/2 برای بهینه‌سازی انتقال منابع استاتیک مانند تصاویر، فایل‌های CSS و فایل‌های جاوااسکریپت طراحی شده است. با استفاده از HTTP/2، می‌توانید این منابع را به صورت همزمان و با استفاده از یک اتصال TCP انتقال دهید، که منجر به کاهش زمان بارگیری صفحه می‌شود.
• مسئله ترتیب درخواست‌ها: در HTTP/2، درخواست‌ها به صورت همزمان ارسال می‌شوند و ترتیب ارسال آنها می‌تواند تغییر کند. این مسئله برخی از سناریوهای برنامه‌نویسی را که بر اساس ترتیب درخواست‌ها بنا شده‌اند، تحت تأثیر قرار می‌دهد و نیازمند تغییر در رویکرد برنامه‌نویسی است.
• وابستگی به سرور: برخی از محدودیت‌های HTTP/2 ممکن است به سرور شما و نحوه پیکربندی آن وابسته باشد. برای استفاده بهینه از HTTP/2، باید سرور شما به درستی پیکربندی شده و نسخه مناسب از سرور و ماژول‌های مربوطه را داشته باشد.
• نیاز به Server Push بهینه: یکی از ویژگی‌های HTTP/2، Server Push است که امکان ارسال منابع به صورت پیش فرض را برای مرورگر فراهم می‌کند. اما استفاده نادرست از این ویژگی می‌تواند باعث بارگذاری غیر ضروری منابع و افزایش حجم داده‌ها شود. بنابراین، باید با دقت و بهینه‌سازی Server Push برای بهره‌وری بیشتر از HTTP/2 استفاده کنید.
• مسئله Head-of-Line Blocking: در HTTP/2، درخواست‌ها به صورت همزمان ارسال می‌شوند و پاسخ‌ها همزمان دریافت می‌شوند. با این حال، اگر یک درخواست بزرگ یا طولانی در صف ارسال یا دریافت باشد، ممکن است برخی از درخواست‌های دیگر که بعد از آن ارسال شده‌اند، مسدود شوند و تأخیر ببینند. این مسئله را Head-of-Line Blocking می‌نامند و برنامه‌هایی که بر اساس ترتیب درخواست‌ها بنا شده‌اند، ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند.

سخن پایانی

تا به اینجا تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در مورد سوال HTTP2 چیست؟ در اختیار شما قرار دهیم. همانطور که متوجه شدید در پاسخ به سوال HTTP2 چیست؟ می‌توانید بگویید این پروتکل یک پروتکل انتقال متنی است که برای ارتباط و انتقال داده بین مرورگر و سرور در وب استفاده می‌شود. برای استفاده از این پروتکل باید اطمینان حاصل کنید که سرور و مرورگر از آن پشتیبانی می‌کنند.